Αποκλειστική συνέντευξη Ηλία Μαμαλάκη στην «Κρητική Κουλτούρα»
Ο κ. Ηλίας Μαμαλάκης μας, με καταγωγή από την Αγία Γαλήνη του νομού Ηρακλείου Κρήτης, ξεδιπλώνει τις γνώσεις του για την παραδοσιακή ελληνική κουζίνα και μιλά για τα οφέλη της Κρητικής διατροφής στον άνθρωπο. Μας ανοίγει το σπίτι του και την καρδία του με αμέριστη συμπάθεια και χρήσιμες διατροφικές συμβουλές.
-κ. Μαμαλάκη μπορούμε καταρχήν να ορίσουμε την ελληνική παραδοσιακή κουζίνα και κατά πόσον παραμένει κοντά στην παράδοση η σημερινή ελληνίδα νοικοκυρά;
- Η ελληνική παραδοσιακή μας κουζίνα αποτελείται από περιφερειακές κουζίνες που ανάλογα την αγροτική παραγωγή της περιοχής, ποικίλουν μεταξύ τους. Δύο κύρια στοιχεία την χαρακτηρίζουν, το αρνί και οι πίτες (σπανακόπιτα, τυρόπιτα , κρεατόπιτα). Η κουζίνα γενικά όμως δεν είναι κάτι σταθερό, χρόνο με τον χρόνο «κυλά» όπως το ποτάμι και εξελίσσεται. Σήμερα μπορούμε να μιλάμε για μια ελληνική παραδοσιακή κουζίνα βασισμένη στην παράδοση, αλλά με στοιχεία που την κάνουν πιο ελαφριά λόγω των αναγκών της εποχής. Εκ των πραγμάτων παλιότερα και λόγω συνθηκών, αφού δεν υπήρχε η τεχνολογία συντήρησης, τα φαγητά του Έλληνα ήταν πολύ βαριά. Μπορούμε να πούμε, λοιπόν, ότι σήμερα υπάρχει το «πάντρεμα» της βιωματικής παράδοσης που ταυτόχρονα γίνεται πιο υγιεινό επειδή έχει λιγότερα μπαχαρικά και λιπαρά.
-Όσον αφορά την κρητική διατροφή είχατε πει στο παρελθόν ότι οι κρητικοί σήμερα δεν κάνουν κρητική διατροφή καθώς τρώνε πάρα πολύ συχνά κρέας. Ισχύει;;
- Έχουμε το πείραμα των επτά χωρών τη δεκαετία του 1950 από την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία με δύο περιοχές στην Ελλάδα, την Κέρκυρα και την Κρήτη. Βρήκανε λοιπόν ότι το δείγμα που είχε τα καλύτερα αποτελέσματα ήταν το κρητικό καθώς είχε τους λιγότερους καρκίνους, καθόλου καρδιοπάθειες, αναλύσανε την κρητική διατροφή και βρήκανε ότι δεν είχε πολλά ζωικά λίπη, είχε πολλά χόρτα, πολλά όσπρια και λόγω της φτώχιας έτρωγαν κρέας, κυρίως αρνί σε γιορτές. Άρα ήταν ένα φτωχό διαιτολόγιο. Αυτός, λοιπόν, ο τρόπος διατροφής τεκμηρίωσε τη μεσογειακή, η οποία στην ουσία είναι η κρητική διατροφή, άσχετα που για λόγους πολιτικούς έγινε Μεσογειακή διατροφή.
«Η κρητική διατροφή είναι χωρίς συζήτηση η πιο υγιεινή διατροφή στον πλανήτη», τονίζει ο κ. Μαμαλάκης . Επίσης μας επισημαίνει, δυστυχώς, ότι ο σύγχρονος τρόπος ζωής κυρίως μέσα από την τηλεόραση αλλοτρίωσε τον υγιεινό τρόπο διατροφής και σήμερα, από την συντριπτική πλειοψηφία των κρητικών δεν εφαρμόζεται. Σημαντικό ρόλο παίζει φυσικά και η άνοδος του οικονομικού επιπέδου της τελευταίας πεντηκονταετίας με συνέπεια να υπάρχει αφθονία αγαθών και κυρίως στο κρέας.
Ο κ. Μαμαλάκης, επίσης, επισημαίνει ότι η Κρήτη είναι η μοναδική περιοχή της Ελλάδας που έχει ζώσα παραδοσιακή κουζίνα, δηλαδή μπορείς ακόμα και σήμερα να βρεις μέσα σε ταβέρνα ακόμα και σε καφενείο παραδοσιακό τοπικό μεζέ , κάτι που για να το βρεις στη υπόλοιπη Ελλάδα πρέπει να μπεις σε σπίτι και να το αναζητήσεις.
«Υπάρχουν μερικά κυρίαρχα προϊόντα στην Κρήτη που μπορείς να βρεις τη γενετήσια δημιουργία τους, πώς μέσα από εκατοντάδες χρόνια αποτέλεσαν τη βάση της κρητικής διατροφής όπως είναι το κριθάρι που δεν έχει γλουτένη μέσα. Εξ ού και το κρίθινο παξιμάδι, καθώς τα χώματα της Κρήτης «σηκώνουν» κυρίως κριθάρι και όχι σιτηρά», μας αναφέρει χαρακτηριστικά.
-Από αρχαιοτάτων χρόνων υπάρχουν καταγραφές για τα αποξηραμένα φρούτα και τους ξηρούς καρπούς στη βάση της διατροφής των Ελλήνων. Πιστεύετε ότι ακόμα και σήμερα συνεχίζουμε να τα τρώμε και να τα προτιμούμε, ή λόγω των ξενόφερτων super food έχουμε επιδοθεί σε μανία κατανάλωσης αυτών των προϊόντων;
-Ο Έλληνας συνεχίζει να τρώει αποξηραμένα φρούτα που κυρίως όμως δεν είναι τα παραδοσιακά. Δηλαδή, το Κότζι- μπέρι ή τα δαμάσκηνα δεν είναι ελληνικό παραδοσιακό φρούτο. Τα παραδοσιακά ελληνικά φρούτα που για εκατοντάδες χρόνια τα χρησιμοποιούσαν και αποξηραμένα είναι η σταφίδα και το σύκο. Θεωρώ τη σταφίδα super food, η φρουκτόζη που έχει δεν δημιουργεί πρόβλημα στον γλυκεμικό δείκτη, περιέχει επίσης άλλα συστατικά που βοηθούν στην καλύτερη λειτουργία της κυκλοφορίας του αίματος και είναι αντιοξειδωτική, αλλά δυστυχώς δεν έχει μεγάλη γνώση ο κόσμος. Εγώ προσωπικά προτιμώ το σταφιδόψωμο από τοπικούς φούρνους και είναι από τα πιο αγαπημένα μου γλυκά.
Επισημαίνει, επίσης, ότι οι super τροφές που ήρθαν εισαγωγής είναι το απαύγασμα του σνομπισμού του Έλληνα από τη στιγμή που έχει τόσες υπερτροφές η ελληνική γη.
-Είναι θέμα παιδείας λοιπόν αυτό; Μπορεί να ξεκινήσει μια εκστρατεία από τα σχολεία για να μπορέσουν τα παιδιά μας να τρώνε όσο το δυνατόν πιο υγιεινά;
- Φυσικά και μπορεί να γίνει. Για παράδειγμα αυτό τον καιρό κάνουμε ένα πρόγραμμα σε ένα σχολείο στον Άγιο Δημήτριο στην Αθήνα με παιδιά με σύνδρομο DΟWN και φτιάχνουμε μπάρες με οτιδήποτε παράγει η Αττική γη. Βάζουμε, δηλαδή, σύκο, σουσάμι, αμύγδαλο. Επίσης βάλαμε και ελιά ροδέλα και δένεται με μέλι και είναι super , super food και με τη υποστήριξη του κ. Κουρέντα (βιοχημικός καθηγητής στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας), κάναμε οργανοληπτική ανάλυση και είναι πάρα πολύ υγιεινή.
Κλείνοντας τονίζει ότι οτιδήποτε θέλει κόπο για να φτιαχτεί είναι σίγουρα νόστιμο και είναι στο χέρι μας να είναι και υγιεινό.
Αποκλειστική συνέντευξη Ηλία Μαμαλάκη στην «Κρητική Κουλτούρα» και στο Δημήτρη Δερμιτζάκη